„Skradzione diamenty: Skok stulecia”: Netflix prezentuje dokument o legendarnym napadzie na diamenty w Antwerpii

Netflix zaprezentował premierowo Skradzione diamenty: Skok stulecia, ostateczną kronikę dokumentalną śmiałego napadu na Centrum Diamentów w Antwerpii, który miał miejsce w weekend w lutym 2003 roku. 96-minutowy film przedstawia szczegółową analizę jednej z najbardziej skomplikowanych i wartościowych kradzieży w historii nowożytnej.

Produkcja pochodzi od zespołu kreatywnego z bogatym doświadczeniem w gatunku true-crime. Została wyprodukowana przez RAW, firmę odpowiedzialną za Koszmar amerykański i Oszusta z Tindera, we współpracy z Amblin Documentaries i Wildside. Film został napisany i wyreżyserowany przez Marka Lewisa, którego wcześniejsze prace obejmują docenione przez krytyków dokumenty Odwal się od kotów: Polowanie na internetowego mordercę oraz Dziewczyna z Watykanu: Zaginięcie Emanueli Orlandi. Projekt rekonstruuje, jak grupa włoskich złodziei, znana jako „Szkoła Turyńska”, sforsowała rzekomo niezdobyty skarbiec, kradnąc łup o szacunkowej wartości od 100 do 500 milionów dolarów w diamentach, złocie i innych kosztownościach, z których nic nigdy nie odzyskano.

Anatomia niemożliwej zbrodni

Celem napadu był podziemny skarbiec, znajdujący się dwa piętra pod głównym poziomem Centrum Diamentów w Antwerpii – instytucji w sercu dzielnicy, w której przetwarzane jest ponad 80% światowych diamentów surowych. Zabezpieczenia skarbca były legendarne; była to forteca zaprojektowana jako zamknięty system technologiczny, odporny na wszelkie formy włamania. Jego obrona składała się z dziesięciu odrębnych warstw zabezpieczeń, co stanowiło ogromne wyzwanie dla każdego potencjalnego złodzieja. Główne drzwi skarbca były zabezpieczone zamkiem o 100 milionach możliwych kombinacji. Ponadto system obejmował szereg zaawansowanych czujników elektronicznych. Potężne pole magnetyczne chroniło drzwi, zaprojektowane tak, aby uruchomić alarm w przypadku przerwania połączenia między dwiema płytami. Komora była monitorowana przez radar dopplerowski i czujniki ciepła na podczerwień, aby wykrywać ruch i ciepło ciała, podczas gdy czujnik sejsmiczny był skalibrowany do wykrywania wibracji przy każdej próbie siłowego wejścia. Czujnik światła zostałby uruchomiony przez jakiekolwiek oświetlenie w szczelnie zamkniętej ciemności skarbca. Ta technologiczna forteca była dodatkowo chroniona przez prywatną ochronę Centrum Diamentów, a wszystko to w obrębie jednej z najbezpieczniejszych mil kwadratowych na Ziemi. Złożoność tego zintegrowanego systemu ugruntowała reputację skarbca jako niemożliwego do zdobycia, czyniąc udany napad intelektualnym wyczynem złamania systemu, a nie przestępstwem siłowym.

Więcej artykułów

Bunkier miliarderów: Apokalipsa jako luksusowy spektakl od twórców Domu z papieru

’Nawiedzony biznes’ melduje się na Netflix, łącząc talenty z 'Ricka i Morty’ego’ w nowej animowanej komedii grozy

„She Said Maybe” od Netflix: Nieudane oświadczyny odkrywają sekretną turecką dynastię

Mózgi operacji: Wewnątrz Szkoły Turyńskiej

Dokument koncentruje się na sprawcach, wyspecjalizowanej grupie włoskich złodziei zidentyfikowanej jako „Szkoła Turyńska”. Narracja skupia się na Leonardo Notarbartolo, charyzmatycznym mózgu operacji, który zorganizował napad z drobiazgowym, długoterminowym planowaniem. Jego metodologia unikała przemocy na rzecz skrytości i sprytu, odzwierciedlając profesjonalny etos. Przez ponad dwa lata przed napadem Notarbartolo wynajmował biuro w Centrum Diamentów, podając się za włoskiego handlarza diamentami, aby zbudować wiarygodność i uzyskać całodobowy dostęp do budynku. Ta infiltracja pozwoliła na szeroko zakrojoną obserwację, która rzekomo obejmowała użycie długopisów z kamerą do potajemnego fotografowania skarbca i jego mechanizmów zamykających. Grupa składała się ze specjalistów, z których każdy miał określoną rolę oznaczoną archetypicznym przezwiskiem: „Potwór”, ekspert od otwierania zamków i mechaniki; „Geniusz”, specjalista od systemów alarmowych; oraz wciąż niezidentyfikowany „Król Kluczy”, mistrz fałszerstwa. Ich przygotowania były wyczerpujące i naśladowały praktyki legalnych projektów inżynieryjnych, włączając w to budowę pełnowymiarowej repliki skarbca, aby ćwiczyć techniki omijania każdej warstwy zabezpieczeń. To systematyczne podejście, obejmujące długoterminowe badania, inżynierię społeczną i testowanie prototypów, przedstawia sprawców nie tyle jako zwykłych przestępców, ile jako nielegalnych profesjonalistów stosujących eksperckie rozwiązywanie problemów w celu osiągnięcia cennego celu.

Filmowa dekonstrukcja od uznanych producentów

Reżyser Mark Lewis konstruuje film wokół centralnej dialektyki, po raz pierwszy zestawiając ze sobą dwie konkurencyjne perspektywy. Z jednej strony są detektywi z Antwerpii, którzy prowadzili śledztwo i ostatecznie rozwiązali sprawę; z drugiej – Leonardo Notarbartolo, domniemany mózg operacji, który przedstawia własną, szczegółową relację z wydarzeń. Ta struktura tworzy dynamiczne napięcie, zapraszając widza do porównania proceduralnej narracji organów ścigania z osobistym i prawdopodobnie automitologizującym świadectwem przestępcy. Film wykorzystuje techniki z gatunku filmów o napadach, używając rekonstrukcji i kadrowania wywiadów, aby budować napięcie i manipulować perspektywą widza, co przypomina narracyjne zwroty akcji znane z filmów fabularnych, takich jak Plan doskonały. Prezentując te sprzeczne relacje, dokument wykracza poza prostą prezentację faktów. Staje się analizą prawdy, pamięci i dziedzictwa, zmuszając publiczność do aktywnej oceny wiarygodności, zamiast biernego przyjmowania jednej, autorytatywnej wersji historii.

Od dziennikarstwa śledczego na ekran

Narracja dokumentu opiera się na szeroko zakrojonych badaniach dziennikarskich, bazujących na książce non-fiction z 2010 roku Flawless: Inside the Largest Diamond Heist in History, napisanej przez Scotta Andrew Selby’ego i Grega Campbella. Książka jest owocem lat oryginalnych reportaży przeprowadzonych w Belgii i we Włoszech, dostarczając szczegółowej relacji z planowania, wykonania i następstw zbrodni. To oparcie na dziennikarstwie śledczym nadaje filmowi autorytetu i szczegółowości. Związek między książką a filmem jest wzmocniony przez udział autora, Scotta Andrew Selby’ego, który pełni funkcję producenta wykonawczego projektu, co sugeruje zaangażowanie w wierność materiałowi źródłowemu. Adaptacja gęstego, tekstowego śledztwa na 96-minutowy dokument wizualny wymaga procesu kompresji narracyjnej. Ta translacja priorytetyzuje filmowe elementy historii – napięcie napadu, charyzmę kluczowych postaci i dramatyczną ironię ich schwytania – przekształcając szczegółowy reportaż w wizualnie wciągającą i emocjonalnie rezonującą narrację na ekran.

Skaza na skoku doskonałym

Film kulminuje w centralnym paradoksie napadu w Antwerpii: drobiazgowo zaplanowane, technicznie genialne przestępstwo, które ostatecznie zostało udaremnione przez moment głębokiej nieostrożności. Po napadzie Notarbartolo i jego wspólnik wyrzucili worki ze śmieciami wzdłuż autostrady, które zostały odkryte przez miejscowego właściciela ziemskiego. Śmieci te zawierały kluczowe dowody łączące grupę z przestępstwem, w tym paragony z Centrum Diamentów oraz, co najważniejsze, DNA z nadjedzonej kanapki z salami, które doprowadziło do Notarbartolo. Odkrycie doprowadziło do aresztowania Notarbartolo i trzech jego wspólników: Ferdinando Finotto, Elio D’Onorio i Pietro Tavano. W 2005 roku belgijski sąd skazał Notarbartolo na 10 lat więzienia za zorganizowanie napadu, podczas gdy pozostali otrzymali wyroki pięciu lat. Historia jednak nie oferuje pełnego zamknięcia. Chociaż sprawiedliwość dosięgła sprawców, łupy z ich zbrodni zniknęły. Cały zapas diamentów, złota i biżuterii, o wartości ponad 100 milionów dolarów, nigdy nie został odnaleziony, co ugruntowało legendarny status napadu i pozostawiło po sobie trwałą tajemnicę.

Skradzione diamenty: Skok stulecia miał premierę 8 sierpnia 2025 roku.

Netflix