Oparty na fundamentalnym filmowym motywie nieustępliwego pościgu, Inspektor Zende osadza swój główny konflikt w skrupulatnie odtworzonym Bombaju lat 70. i 80. Narrację napędza zuchwała ucieczka niesławnego „Zabójcy w kostiumie kąpielowym” z więzienia Tihar, wydarzenie, które inicjuje skomplikowaną, ogólnokrajową obławę stanowiącą strukturalny kręgosłup filmu. Nie jest to jednak ponury procedural. Film celowo pozycjonuje się jako ekscentryczna komedia kryminalna, gatunkowa hybryda, która filtruje mroczną, historyczną historię przez stylizowaną soczewkę nostalgii i lekkości. Ta przemyślana strategia narracyjna sprawia, że surowość epoki staje się estetycznie przyswajalna, przekształcając kręte zaułki i retro atmosferę minionego Bombaju z miejsca autentycznego zagrożenia w tętniącą życiem scenę dla wyszukanej gry w kotka i myszkę. Jest to świadomy hołd dla ery oldskulowej pracy policyjnej, celebracja zaradnej, instynktownej sprawiedliwości — sztuki jugaadu — która kwitła na długo przed nadejściem nowoczesnej kryminalistyki technologicznej.
Protagonista i antagonista: Dwoistość gry aktorskiej
Motorem napędowym narracji filmu jest dialektyczne napięcie między dwoma głównymi aktorami, których występy funkcjonują jako studium kontrastujących archetypów. Manoj Bajpayee, aktor, którego karierę definiują przełomowe role w gatunku kryminalnym (Satya, Gangi Wasseypuru), wciela się w tytułowego inspektora Madhukara Zende nie jako filmowego superglinę, ale jako skromnego urzędnika państwowego. Jego Zende to nieprawdopodobny bohater, którego główną bronią są instynkt i niezłomna determinacja. Bajpayee nasyca postać znajomą powagą, osadzając go w realiach zawodu klasy robotniczej — człowieka cichej przebiegłości, obojętnego na chwałę, skupionego wyłącznie na zadaniu. W jego grze pobrzmiewają echa jego słynnej roli w serialu Mąż i ojciec, łącząc zawodową nieustępliwość z wyraźnym bombajskim smakiem i suchym, powściągliwym humorem. W ostrej opozycji stoi Jim Sarbh jako Carl Bhojraj, fabularyzowana wersja seryjnego mordercy Charlesa Sobhraja. Postać ta jest studium dwoistości: czarującego, wyrafinowanego oszusta i bezwzględnego mordercy. Sarbh, który wyrobił sobie znakomitą reputację, grając złożonych antagonistów (Neerja, Padmaavat), mistrzowsko wykorzystuje swój hipnotyczny urok na ekranie. Ucieleśnia on manipulacyjny powab historycznego Sobhraja, prezentując złoczyńcę, który jest równie uwodzicielski intelektualnie, co groźny. Wynikające z tego „elektryzujące starcie” wykracza poza proste zderzenie bohatera i złoczyńcy, stając się konfrontacją dwóch odrębnych metodologii aktorskich i światów społecznych, które one symbolizują. Ugruntowany, wernakularny realizm Bajpayee’a zostaje przeciwstawiony teatralnej, kosmopolitycznej ogładzie Sarbha, inscenizując metaforyczny pojedynek, który wynosi film ponad konwencjonalną historię kryminalną, czyniąc go subtelnym komentarzem na temat ścierających się tożsamości w zmieniającym się narodzie.
Debiut reżysera z Maharasztry w kinie hindi
Film jest debiutem reżyserskim w języku hindi Chinmaya D. Mandlekara, absolwenta National School of Drama, który jest również autorem scenariusza. Mandlekar to płodna i szanowana postać w marathijskim przemyśle rozrywkowym, znana głównie z obszernej pracy jako aktor, pisarz i reżyser teatralny w gatunku dramatu historycznego, z uznanymi filmami takimi jak Farzand i Pawankhind na koncie. Jego przejście do produkcji w języku hindi dla globalnej platformy streamingowej jest symbolem znaczącego trendu we współczesnym kinie indyjskim, gdzie usługi Over-the-Top (OTT) działają jako pomost między prężnymi przemysłami regionalnymi a głównym nurtem krajowym. Pozwala to filmowcowi z głębokim, wernakularnym zrozumieniem specyficznego środowiska kulturowego — w tym przypadku Maharasztry — przenieść „ugruntowane poczucie miejsca i perspektywy” na większe płótno. Projekt jest produkowany przez Oma Rauta i Jaya Shewakramaniego pod szyldem Northern Lights Films. Dla Rauta, reżysera z korzeniami w marathijskich filmach historycznych, takich jak Lokmanya: Ek Yug Purush, film spełnia dawne marzenie jego ojca, by zobaczyć zekranizowaną historię prawdziwego inspektora Zende. Ta inwestycja w lokalnego, „marathijskiego superbohatera” wpisuje się w strategię Netflixa polegającą na promowaniu „bohaterów z serca kraju” — historii specyficznych kulturowo, wplecionych w tkankę historii Indii, ale opakowanych w gwiazdy rozpoznawalne w całym kraju dla ogólnoindyjskiego odbioru.
Tworzenie retro świata przestępczego
Spójność estetyczna filmu jest kluczowa dla zrównoważenia jego tonalnych zawiłości, zadanie to w dużej mierze spoczywa na barkach zdjęć i muzyki. Autor zdjęć Vishal Sinha, którego dorobek rozciąga się od surowego realizmu Duch po stylizowany romantyzm Raanjhanaa, tworzy język wizualny, który mieści zarówno mroczne podstawy historii kryminalnej, jak i ekscentryczną lekkość jej komediowych przerywników. Biegłość Sinhy w fotografii przy słabym oświetleniu, w szczególności wykorzystanie systemu kamer Sony VENICE, pozwala mu uchwycić autentyczny charakter miasta nocą, używając naturalistycznych źródeł światła do wywołania atmosfery epoki bez utraty klarowności wizualnej. Ta techniczna precyzja osadza film w namacalnej rzeczywistości, nadając teksturę jego nostalgicznej rekreacji Bombaju. Muzyka, autorstwa kompozytora Sanketa Sane, staje przed podobną dwoistością. Sane, znany głównie z pracy w marathijskim przemyśle muzycznym, z fundamentami w melodiach ludowych i religijnych, dostarcza ścieżkę dźwiękową, która musi oscylować między napięciem pościgu a humorystycznymi przekomarzaniami zespołu Zende. Wybór kompozytora z korzeniami w tradycyjnych formach muzycznych wydaje się być celowym zabiegiem mającym na celu wzmocnienie lokalnego kolorytu filmu. Razem, zdjęcia i muzyka osiągają spójną mise-en-scène, tworząc świat, w którym dialektyka surowości i dziwaczności wydaje się organiczna, zapobiegając rozpadowi filmu pod ciężarem własnych ambicji gatunkowych.
Wąż w nowej odsłonie
Choć inspirowany prawdziwymi wydarzeniami, Inspektor Zende dokonuje znaczącej reinterpretacji historycznej. Podstawą faktyczną jest wieloletni pościg za Charlesem Sobhrajem prowadzony przez oficera policji z Bombaju, Madhukara Zende. Sobhraj, znany jako „Wąż”, był francuskim seryjnym mordercą, który w latach 70. polował na zachodnich turystów na „szlaku hipisowskim”. Zende, wysoko odznaczony oficer, po raz pierwszy aresztował Sobhraja w 1971 roku w związku z planowanym napadem, chociaż Sobhraj później uciekł. Słynniejsze schwytanie, które stanowi punkt kulminacyjny filmu, miało miejsce w 1986 roku, po tym jak Sobhraj zorganizował niesławną ucieczkę z więzienia Tihar, odurzając strażników. Zende, trafnie dedukując nawyki swojego celu, z powodzeniem schwytał zbiega w Goa. Film fabularyzuje imiona — Sobhraj staje się Carlem Bhojrajem — aby pozwolić sobie na swobodę narracyjną, ale jego najbardziej znaczącym odejściem jest ton komediowy. Ten wybór odróżnia go od bardziej ponurych przedstawień, takich jak serial BBC/Netflix Wąż. Koncentrując narrację na inspektorze, film angażuje się w formę rewizjonizmu skoncentrowanego na bohaterze. Historia zostaje skutecznie odzyskana od globalnie niesławnego przestępcy i przekształcona w triumfalną opowieść o lokalnej indyjskiej pomysłowości. Ekscentryczna komedia służy oswojeniu grozy prawdziwych zbrodni, przekształcając międzynarodową historię terroru w celebracyjną narodową narrację o „bohaterze z serca kraju”, którego zaradność prześcignęła światowej sławy mistrza oszustwa.
Gra w kotka i myszkę jako komentarz społeczny
Ostatecznie Inspektor Zende wykorzystuje znaną strukturę thrillera opartego na grze w kotka i myszkę, aby zgłębić ponadczasowe tematy sprawiedliwości i bohaterstwa. Gatunek ten, z jego nieodłącznym skupieniem na pościgu, unikach i grach psychologicznych, stanowi fascynującą ramę dla rywalizacji między ulicznym sprytem Zende a manipulacyjnym intelektem Bhojraja. Film odnajduje swoje miejsce w ewolucji indyjskiej komedii kryminalnej, gatunku, który przeszedł od jawnej satyry społecznej klasyków takich jak Jaane Bhi Do Yaaro do mroczniejszych, bardziej ostrych wrażliwości współczesnych filmów, jak Andhadhun. Inspektor Zende tworzy własną niszę, wykorzystując elementy komediowe nie do kąśliwej satyry, ale do podkreślenia bezwstydnej determinacji swoich postaci. Tematycznym rdzeniem filmu jest triumf zwykłego człowieka, który wymierza niezwykłą formę sprawiedliwości, narracja, która głęboko rezonuje w tradycji kinematograficznej Indii, często celebrującej bohaterów działających z moralną jasnością, która przekracza wadliwy system. Koncentrując się na prawdziwym oficerze, który dwukrotnie przechytrzył jednego z najbardziej nieuchwytnych przestępców na świecie, film tworzy opowieść, która jest jednocześnie nostalgiczną rozrywką, fascynującym studium postaci i świadectwem ponadczasowego uroku słabszego.
Film miał swoją premierę na platformie streamingowej Netflix 5 września 2025 roku.
