Nowy film Akademia łotrów to nie tylko komedia, ale również autorefleksyjna, metakinematograficzna eksploracja samej narracji. Jego główna fabuła rozpoczyna się, gdy życie Gigi, pracownicy restauracji granej przez Barbie Fortezę, zaczyna się rozpadać. Doświadcza systemowego braku szacunku w sferze zawodowej, rodzinnej i romantycznej, co prowadzi do stanu załamania, czyniąc z niej wieczną ofiarę. Film nabiera fantastycznego wymiaru, gdy Gigi zostaje fizycznie przeniesiona przez ekran telewizora do tajnej instytucji szkolącej ekranowych złoczyńców. Ten zabieg narracyjny ustanawia główną koncepcję filmu: dosłowną podróż do wnętrza machiny opowiadania historii, gdzie tropy czarnych charakterów nie są jedynie funkcjami dramatycznymi, ale rzemiosłem, którego można się nauczyć i które daje siłę.
Film funkcjonuje jako hybryda komediodramatu i fantazji o zemście, wykorzystując ramy strukturalne japońskiego gatunku isekai, w którym bohater zostaje przeniesiony do alternatywnej rzeczywistości. Znaczenie tego gatunkowego wyboru jest głębokie; „inny świat”, do którego trafia Gigi, nie jest konwencjonalnym królestwem fantasy, lecz diegetycznym uniwersum filipińskiej opery mydlanej, czyli teleserye. Jest to świat rządzony przez ustalone archetypy postaci i konwencje narracyjne, co czyni scenerię filmu laboratorium do kulturowej analizy. Akademia, pod zarządem potężnej Mauricii, granej przez Eugene Domingo, ma jasną misję: nauczyć swoich studentów, „jak być złym, jak być wspaniałym i jak być odważnym”. Ten program nauczania jest jawnie przedstawiony jako metodologia wzmocnienia, środek dla Gigi do budowania pewności siebie i wymierzenia sprawiedliwości swoim prześladowcom z realnego świata. W ten sposób wyłania się główna teza filmu: strategiczne przyjęcie osobowości czarnego charakteru jest realną, a nawet konieczną, ścieżką do samorealizacji w świecie, który żeruje na pasywnych.
Metoda Martineza: Satyra jako filmowy skalpel
Więcej artykułów
Akademia łotrów to niezapomniany wpis w dorobku scenarzysty i reżysera Chrisa Martineza, nagradzanego dramaturga, którego twórczość filmowa charakteryzuje się syntezą popularnego uroku i intelektualnej precyzji. Film jest duchowym następcą jego poprzednich scenariuszy, zwłaszcza Kobieta w szambie (Ang Babae sa Septic Tank). W tamtym filmie, który opowiadał o filmowcach próbujących stworzyć dramat godny Oscara o matce sprzedającej swoje dziecko pedofilowi, Martinez dekonstruował tropy „pornografii biedy” i pretensje niezależnego kina. Tutaj kieruje swoje satyryczne ostrze z kina artystycznego na mainstream, analizując archetypy komercyjnej teleserye, a w szczególności jej najtrwalszą postać: kontrabidę (czarny charakter). Ta tematyczna ciągłość ukazuje trwający całą karierę projekt przyglądania się filipińskiej branży filmowej, wykorzystując konwencje gatunkowe do badania wartości kulturowych, które one odzwierciedlają.
Filozofia komediowa Martineza, wyrażona w jego przekonaniu, że „najlepsze komedie to te, które sprawiają, że śmiejesz się do łez, ale tak naprawdę bolą”, jest w pełni zrealizowana w tym filmie. Humor nie jest celem samym w sobie, lecz narzędziem do komentarza społecznego, skalpelem używanym do obnażania bolesnych prawd o dynamice władzy, oczekiwaniach społecznych i konstrukcji tożsamości. Jego biegłość w komediach zespołowych, widoczna w filmach takich jak Nadchodzi panna młoda (Here Comes the Bride), jest ewidentna w scenerii akademii, gdzie wiele wątków postaci jest zręcznie prowadzonych w ramach spójnej i dowcipnej narracji. Jego deklarowany podziw dla twórczości Woody’ego Allena wskazuje na zamiłowanie do komedii opartej na dialogach, która eksploruje absurdy społeczeństwa. Ostatecznie, Akademia łotrów to ambitny projekt, który ma na celu podniesienie poziomu lokalnego gatunku komediowego, oferując widzom coś „wielkiego, odważnego i innego”, co jest zarówno intelektualnie stymulujące, jak i szeroko dostępne.
Mistrzowska klasa złośliwości: Dynamika Domingo-Forteza
Film opiera się na potężnej dynamice między dwiema głównymi aktorkami. Rola Eugene Domingo jako Mauricii to mistrzowska klasa archetypowej mentorki. Jej występ jest poparty znakomitą karierą, która przyniosła jej tytuł „Gwiazdy Komedii na Każdą Okazję”. Jej filmografia, obejmująca przełomową podwójną rolę w serii Kimmy Dora, napisanej przez Martineza, oraz jej międzynarodowo uznany występ w Kobieta w szambie, pokazuje aktorkę, która z wyjątkową zręcznością porusza się zarówno w szerokiej komedii, jak i w subtelnym dramacie. Absolwentka prestiżowej grupy teatralnej Dulaang UP, Domingo wnosi na ekran władczą obecność, co czyni ją wiarygodną i groźną dyrektorką akademii dla antagonistów.
Obsadzenie Barbie Fortezy w roli Gigi jest celowym odwróceniem jej ugruntowanego wizerunku gwiazdy. Jako „Księżniczka Prime Time’u Kapuso”, jest ona znana głównie z ról bidy, czyli bohaterki, w popularnych serialach, takich jak Przyrodnie siostry (The Half Sisters) i Córka Waray kontra córka Biday (Anak ni Waray vs. Anak ni Biday). Jej bogata i wszechstronna kariera, obejmująca międzynarodową nagrodę dla najlepszej aktorki za film Laut oraz kluczową rolę w serialu Maria Clara at Ibarra, świadczy o znacznym zakresie dramatycznym. Przemiana jej postaci w filmie — od uciśnionej protagonistki do wzmocnionej antagonistki — odzwierciedla metanarrację aktorki znanej z grania bohaterek, która uczy się władać mocą czarnego charakteru. Jest to dodatkowo pogłębione przez rzeczywisty rozwój artystyczny Fortezy, który obejmuje udział w warsztatach aktorskich z nieżyjącą już Cherie Gil, jedną z najbardziej ikonicznych kontrabid filipińskiego kina. Obsada tworzy zatem fascynującą relację mentorki i protegowanej, która funkcjonuje również jako dialog między pokoleniami kinematograficznymi. Domingo, weteranka komedii i częsta współpracowniczka Martineza, szkoli Fortezę, sztandarową postać obecnej generacji dramatu telewizyjnego. Jest to symboliczna wymiana między dwiema odrębnymi, ale powiązanymi tradycjami filipińskiej rozrywki: ostrej, satyrycznej komedii filmowej i emocjonalnie rezonującego serialu dramatycznego.
Kulturowa wartość 'kontrabidy’
Film angażuje się w wyrafinowaną analizę kulturową archetypu kontrabidy, fundamentalnego elementu filipińskich mediów popularnych. Tradycyjnie postać ta to bogata, intrygująca i potężna matriarchini, która stanowi główną przeszkodę na drodze do szczęścia bohaterki. Znaczenie tej postaci wykracza poza zwykłą mechanikę fabuły; jest ona potężnym symbolem kulturowym. Kontrabida reprezentuje transgresję wobec wyidealizowanej tożsamości Filipinki, często przedstawianej jako „czysta, uległa i naiwna”. Jej ambicja, asertywność i sprawowanie władzy są kodowane jako cechy negatywne, a jej wątek narracyjny zazwyczaj kończy się karą, co wzmacnia konserwatywne normy społeczne.
Akademia łotrów fundamentalnie podważa tę funkcję. Kontrabida zostaje przekształcona z przestrogi w wzór do naśladowania. Film zakłada, że w świecie, który wykorzystuje pasywną bidę, przyjęcie sprawczości kontrabidy jest racjonalnym, a nawet niezbędnym aktem przetrwania. Program nauczania akademii, który obejmuje lekcje wygłaszania ciętych monologów i wymierzania dramatycznych policzków, jest przedstawiony jako praktyczny zestaw narzędzi do poruszania się w wrogim środowisku. Film sugeruje, że antagonista nie rodzi się, lecz jest tworzony, będąc „bezpośrednim produktem świata, w którym z całych sił próbował przetrwać”. To przeformułowanie jest aktem feministycznego odzyskania. Bierze trop postaci historycznie używany do kontrolowania kobiecej ambicji i przekształca go w źródło wyzwolenia. Film argumentuje, że „podłość” kontrabidy nie jest wrodzonym złem, lecz posiadaniem sprawczości i odmową cierpienia w milczeniu — cechami kodowanymi jako antagonistyczne tylko w ramach patriarchalnej struktury narracyjnej. Akademia jest przestrzenią, w której to kodowanie jest dekonstruowane, a jego elementy odzyskiwane jako siła.
Zespół archetypów i ocena końcowa
Akademię zamieszkuje silna obsada drugoplanowa, w tym Jameson Blake, Michael De Mesa, Ysabel Ortega, Xyriel Manabat, Carmina Villaroel, Yasser Marta i Pinky Amador. Ich role funkcjonują jako reprezentacje różnych podtypów ekranowych czarnych charakterów, wzbogacając samoreferencyjny wszechświat filmu. Wzruszającym hołdem dla dziedzictwa tego archetypu jest widoczne umieszczenie fotografii nieżyjącej już Cherie Gil w salach akademii, co utrwala głęboką świadomość filmu na temat własnej historii kinematograficznej.
W całości, Akademia łotrów to złożona i bogata opowieść, która wykorzystuje komediową fabułę do badania ciężaru władzy i konsekwencji ludzkich decyzji. Jej osiągnięcie polega na zdolności do jednoczesnego funkcjonowania jako wysoce rozrywkowa komedia i inteligentna krytyka mediów. Jest to znaczące dzieło we współczesnym kinie filipińskim, wyróżniające się dowcipnym scenariuszem, ostrą reżyserią i potężną chemią między głównymi aktorkami. Film nagradza widzów zaznajomionych z tropami filipińskich mediów, pozostając jednocześnie dostępnym dzięki uniwersalnej narracji o wzmocnieniu. Film trwa 107 minut. Wyprodukowany przez Unitel Straight Shooters Media, Akademia łotrów miał swoją światową premierę na platformie Netflix 11 września 2025 roku.
