Amerykańsko-brazylijski wiolonczelista Gabriel Martins wystąpi z recitalem w Weill Recital Hall w Carnegie Hall, z towarzyszeniem pianisty Victora Santiago Asuncióna. Program prowadzi od barokowych fundamentów do romantyzmu XIX wieku, z przystankami przy klasycznym liryzmie i znaczącym akcentem latynoamerykańskiego modernizmu. Występ wpisuje się w inicjatywę łączącą prestiżową nowojorską platformę debiutancką z mentoringiem i wielosezonowym wsparciem dla artystów o wyraźnym potencjale zawodowym.
Wieczór otworzy Suita wiolonczelowa nr 2 d-moll Bacha—utwór, który Martins uznaje za centralny dla swojej tożsamości artystycznej i za punkt odniesienia w pracy nad barwą, architekturą formy i długą frazą. W materiałach koncertowych określa Sześć Suit mianem „świętego tekstu” wiolonczeli i podkreśla w Drugiej „zdolność do mroku, głębi i człowieczeństwa”. Umieszczona na początku, partia solo wyznacza dramaturgię recitalu: od samotnego filaru ku duetom, które poszerzają paletę i rejestr bez rezygnacji z przejrzystości linii.
Następnie zabrzmi autorska transkrypcja Martinsa Sonaty e-moll na skrzypce, K. 304 Mozarta. Artysta zauważa, że zwarta skala i ekonomia melodyczna czynią dzieło wyjątkowo podatnym na język wiolonczeli; „czuła melancholia i pełen gracji liryzm” naturalnie mieszczą się w jej wokalnym rejestrze. Opracowanie powstało w ramach szerszego, własnego projektu wprowadzania wybranych partytur Mozarta do repertuaru wiolonczelowego i jednocześnie wprowadza Asuncióna jako równorzędnego partnera dialogu w środkowym segmencie programu. Z perspektywy kuratorskiej znany klasyczny argument zostaje ukazany w innym świetle, przy zachowaniu w centrum rozmowy fortepianu ze smyczkiem.
Zmiana idiomu przyjdzie wraz z Pampeaną nr 2 Alberto Ginastery, dedykowaną jego żonie, wiolonczelistce Aurorze Natoli-Ginasterze. Partytura czerpie z otwartych horyzontów i rytmicznego pulsu argentyńskiej pampy, stanowiąc świadomy kontrapunkt wobec klasycznej powściągliwości poprzedzającego Mozarta. Martins lokuje Pampeanę nr 2 „wśród najważniejszych kompozycji na wiolonczelę i fortepian powstałych poza Europą”, co równoważy literaturę kanoniczną współczesnym głosem zakorzenionym w latynoamerykańskim modernizmie. Dla słuchaczy będzie to prawdopodobnie najbardziej ekspansywny kolorystycznie i atakowo epizod przed romantyczną kulminacją.
Papillon Gabriela Fauré przyniesie najlżejszy akcent wieczoru. Dzieło nosiło pierwotnie tytuł Pièce, a swą obecną nazwę otrzymało, gdy wydawca zwrócił uwagę na jego „trzepoczący”, motyli charakter. W tej konstrukcji programowej miniatura działa jak krótki reset—wirtuozowski, lecz zwięzły—pomiędzy zwartą retoryką Mozarta, szerokim gestem Ginastery a symfonicznym ciężarem finału. Taki wybór odzwierciedla częstą praktykę recitalową: krótka sztuka charakteru, która „czyści ucho” przed wielką domykającą formą.
Na zakończenie zabrzmi Sonata wiolonczelowa nr 1 Johannesa Brahmsa. Martins określa ją jako „wczesne arcydzieło, pełne młodzieńczej szczerości i niekrytego piękna” i—dla wielu wykonawców—jako partyturę, która ugruntowała ich więź z instrumentem. W realiach sali koncertowej sonata prowadzi duet ku basowo zakotwiczonej, kontrapunktycznej narracji, wymagającej od obu artystów równowagi i wytrzymałości, przy zachowaniu kameralności odpowiadającej skali Weill Recital Hall. W pozycji finałowej utwór domyka łuk od nieakompaniowanej barokowej sztuki do romantycznego duetu opartego na strukturalnej doniosłości i długiej linii.
Szerszą ramę wydarzenia stanowi American Recital Debut Award. Program założony przez pianistę i menedżera artystycznego Victora Santiago Asuncióna ku pamięci wiolonczelisty Lynna Harrella wspiera wybitnych młodych muzyków klasycznych w trzech wymiarach: koncert na scenie o międzynarodowym zasięgu, profesjonalny mentoring rady artystycznej oraz zaangażowania rozłożone na trzy kolejne sezony. W gremium doradczym zasiadają laureat GRAMMY® Zuill Bailey (wiolonczela), wiolonczelista i szef fundacji Evan Drachman, sopran Margarita Gomez Giannelli oraz sam Asunción. Selekcji dokonuje Asunción wraz z grupą uznanych muzyków pod kierunkiem Baileya, zwracając uwagę na zdolność artysty do budowania publiczności w sali i w przestrzeni cyfrowej oraz na elastyczność wobec zmieniających się realiów. Jako wieloletni partner kameralny Harrella, Asunción przedstawia inicjatywę jako przedłużenie mentoringu, którego sam doświadczył.
Gabriel Martins jest jednym z dwóch laureatów obecnej edycji. W jego dorobku znajdują się Grand Prize Concert Artists Guild/Young Classical Artists Trust, Złoty Medal Sphinx Competition oraz Złoty Medal Międzynarodowego Konkursu Wiolonczelowego im. Davida Poppera, a także wcześniejsze wyróżnienia zdobyte w okresie nauki. Te sukcesy przełożyły się na debiuty w Carnegie Hall, Wigmore Hall, 92nd Street Y i Merkin Hall, a także występy w Wielkiej Sali Konserwatorium Moskiewskiego oraz koncerty z orkiestrami obu Ameryk. Obecność artysty w eterze wzmocniły transmisje w NPR, WQXR, KUSC i WFMT, a na mapie festiwalowej pojawiły się m.in. Aspen, Ravinia, La Jolla, Yellow Barn, ChamberFest Cleveland i Mainly Mozart.
Krytyka konsekwentnie podkreśla wykończenie i siłę komunikacji. O nowojorskim recitalu w całości poświęconym Bachowi magazyn The Strad pisał o „głęboko poruszającym doświadczeniu”, inne recenzje zwracały uwagę na „bogate, hipnotyczne brzmienie” i wyróżniający się profil w kanonie bachowskim. Obok repertuaru koncertowego Martins zwrócił uwagę własnymi transkrypcjami bachowskich dzieł skrzypcowych, które rejestruje w całości. Biogram artysty obejmuje naukę u Ralpha Kirshbauma (USC Thornton) i Laurence’a Lessera (New England Conservatory), obecne miejsce zamieszkania w Charleston w Karolinie Południowej oraz instrument autorstwa Francesco Ruggieriego, grany smyczkiem François Nicolasa Voirina.
Rola Asuncióna wykracza poza administrowanie nagrodą. Jako Steinway Artist, chwalony przez The Washington Post za „spokojną i pomysłową grę”, filipińsko-amerykański pianista prowadzi międzynarodową działalność jako recitalista i solista koncertowy, a także jest częstym partnerem kameralnym czołowych smyczkowców i zespołów—w tym Lynna Harrella, Zuilla Baileya, Antonia Menesesa, Joshuy Romana, Giory Schmidta oraz kwartetów Dover, Emerson i Vega. W obszarze festiwalowym wykładał na wydziale muzyki kameralnej Aspen Music Festival i występował m.in. na Amelia Island, w Highland-Cashiers, na Music in the Vineyards i w Santa Fe. W dyskografii wyróżniają się komplet sonat Beethovena na fortepian i wiolonczelę oraz sonaty Szostakowicza i Rachmaninowa z wiolonczelistą Josephem Johnsonem; do tego współprace z Evanem Drachmanem i udział w albumie Songs My Father Taught Me z Harrellem. Asunción jest również założycielem i dyrektorem artystycznym FilAm Music Foundation, wspierającej filipińskich muzyków klasycznych poprzez stypendia i możliwości sceniczne.
Wspólnie rama programu i architektura wieczoru premiują ciągłość, a nie nowość dla samej nowości: nieakompaniowany barok jako fundament, klasyczna sonata przepisana na język wiolonczeli, latynoamerykańskie modernistyczne płótno rytmu i barwy, francuska miniatura o zwartej wirtuozerii i w końcu romantyczna sonata jako synteza. Taka konstrukcja odsłania priorytety Martinsa—różnorodność barw, klarowność formy i gotowość do przyswajania oraz przetwarzania repertuaru—zgodnie z celem nagrody, jakim jest wspieranie artystów budujących trwałe kariery zarówno na scenie, jak i w przestrzeni cyfrowej. Dla publiczności oznacza to zwięzły przegląd idiomów i faktur, w którym dialog wiolonczeli z fortepianem pozostaje na pierwszym planie bez utraty spójności.
Program: Bach — Suita wiolonczelowa nr 2; Mozart — Sonata e-moll na skrzypce, K. 304 (w transkrypcji na wiolonczelę); Ginastera — Pampeana nr 2; Fauré — Papillon; Brahms — Sonata wiolonczelowa nr 1. Wykonawcy: Gabriel Martins, wiolonczela; Victor Santiago Asunción, fortepian.
Daty (podane na końcu, zgodnie z prośbą): Recital — sobota, 13 grudnia 2025 r., godz. 19:30, Weill Recital Hall w Carnegie Hall, Nowy Jork. Komunikat prasowy — 21 października 2025 r.
