Potwór z Netflixa: Historia Eda Geina – Anatomia mordercy, który stworzył współczesny horror

Oblicze współczesnego horroru ma wiele masek. Jedną z nich jest twarz nieśmiałego kierownika motelu, śmiertelnie oddanego swojej matce. Inną jest potężna postać z wiejskich rejonów Teksasu, która wymachuje piłą mechaniczną i ukrywa się za skórą swoich ofiar. Trzecią jest morderca, który pragnie transformacji, tworząc kostium ze skóry kobiet. Norman Bates, Leatherface i Buffalo Bill to koszmary zapisane w kulturowej wyobraźni, kinowi złoczyńcy, którzy zdefiniowali gatunek horroru dla pokoleń. Jednak te makabryczne fikcje wyrastają z jednego, przerażającego historycznego korzenia: samotnego, pozornie nieszkodliwego mężczyzny z Plainfield w stanie Wisconsin, o imieniu Edward Gein.

Następna odsłona popularnej antologii Netflixa, Potwór: Historia Eda Geina, zagłębia się w życie tego człowieka, którego historia nie tylko zainspirowała Hollywood, ale na nowo zdefiniowała samą naturę strachu w amerykańskiej kulturze. Serial, stworzony przez Ryana Murphy’ego i Iana Brennana, nie ogranicza się do opowiadania o zbrodniach Geina; stara się zgłębić głębsze, bardziej niepokojące pytanie, jakie pozostawia jego dziedzictwo: jak prosty człowiek stał się „najbardziej wyjątkowym upiorem w historii” i jak potwory ostatecznie nie rodzą się, lecz są tworzone.

Cień Augusty: Kształtowanie się odludka z Plainfield

Historia Edwarda Theodore’a Geina jest nierozerwalnie związana z odizolowaną farmą i dominującą postacią, która nią rządziła: jego matką, Augustą Wilhelmine Lehrke Gein. Wraz ze swoim ojcem alkoholikiem, George’em, i starszym bratem, Henrym, Ed dorastał w środowisku niemal całkowitej izolacji, celowo zaaranżowanej przez Augustę. Przekonana, że świat zewnętrzny jest siedliskiem grzechu i zepsucia, przeniosła swoją rodzinę na odległą farmę na obrzeżach Plainfield w stanie Wisconsin, aby chronić swoich synów przed jakimkolwiek wpływem innym niż jej własny.

Augusta była fanatyczną luteranką, która zaszczepiła w swoich synach głęboką pogardę dla kobiet, które uważała za narzędzia diabła, oraz obsesję na punkcie moralności Starego Testamentu, często czytając im fragmenty o śmierci i boskiej karze. Jedynym kontaktem Eda ze światem zewnętrznym była szkoła, gdzie był nieśmiałym, wycofanym chłopcem, wyśmiewanym przez rówieśników. Resztę czasu spędzał na pracy na farmie pod ścisłym nadzorem matki.

Struktura rodziny zaczęła się rozpadać wraz ze śmiercią ojca na niewydolność serca, co, zamiast być tragedią, zostało odebrane jako ulga, która jeszcze bardziej wzmocniła kontrolę Augusty. Lata później jego brat Henry zaczął okazywać oznaki buntu, kwestionując odosobnienie narzucone przez matkę i wyrażając zaniepokojenie niezdrowym oddaniem Eda dla niej. Wkrótce potem Henry zmarł w tajemniczych okolicznościach podczas pożaru na farmie. Chociaż razem próbowali ugasić płomienie, to Ed, po straceniu brata z oczu, zaprowadził władze prosto do jego ciała, które miało ranę głowy. Oficjalnie jako przyczynę śmierci podano uduszenie.

Po śmierci brata zniknął ostatni bufor między Edem a całkowitym wpływem matki. Kiedy Augusta doznała udaru, który przykuł ją do łóżka, Ed stał się jej jedynym opiekunem. Jej śmierć pozostawiła prawie 40-letniego Eda zupełnie samego, odizolowanego w świecie, którego ledwo rozumiał, i pozbawionego jedynej kotwicy w jego egzystencji. W akcie, który zapowiadał nadchodzące okropieństwa, zapieczętował pokój matki, zachowując go jako nienaruszony przybytek, podczas gdy reszta domu stała się sceną jego upadku w szaleństwo.

Dom zgrozy: Zbrodnie i odkrycie

W pustce pozostawionej przez Augustę umysł Eda Geina całkowicie się załamał. Jego obsesja na punkcie matki przekształciła się w chęć jej odtworzenia. Niezdolny do nawiązywania relacji z żywymi kobietami, które matka nauczyła go gardzić, szukał ich towarzystwa wśród zmarłych. Zaczął nocami odwiedzać lokalne cmentarze, ekshumując zwłoki niedawno zmarłych kobiet w średnim wieku, które w jego umyśle przypominały Augustę. Był metodyczny i ostrożny, przywracając groby do pierwotnego stanu, aby nie wzbudzać podejrzeń.

To, co robił ze szczątkami, wykraczało poza zwykłe okradanie grobów. Wewnątrz swojego domu, pośród niewyobrażalnego brudu i bałaganu, Gein stał się makabrycznym rzemieślnikiem. Używał kości i skóry zwłok do wyrobu przedmiotów gospodarstwa domowego i odzieży. Policja znalazła później miski z ludzkich czaszek, krzesła obite ludzką skórą, abażury, pas z sutków i maski twarzowe starannie zdjęte z twarzy zmarłych. Późniejsze dochodzenia ustaliły, że Gein nie praktykował kanibalizmu ani nekrofilii; jego pociągiem była chęć posiadania, transformacja kobiecej formy w przedmioty, które mógł w pełni kontrolować, zaludniając swój samotny świat groteskową parodią domowego ogniska.

Jego działalność przestępcza eskalowała od profanacji do morderstwa. Kiedy właścicielka lokalnego sklepu z narzędziami, Bernice Worden, zniknęła, podejrzenia padły na Geina, którego nazwisko widniało jako ostatni klient w dzienniku sprzedaży. Syn Worden, który był również zastępcą szeryfa, znalazł ślad krwi w sklepie. Mimo że miejscowi uważali Eda za nieszkodliwego ekscentryka, szeryf Arthur Schley udał się na farmę Geina, aby go przesłuchać.

Po wejściu do ciemnego, cuchnącego domu, funkcjonariusze dokonali odkrycia, które wstrząsnęło narodem. Wiszące na belce w szopie znaleźli pozbawione głowy i wypatroszone ciało Bernice Worden. Dokładniejsze przeszukanie „domu zgrozy” ujawniło prawdziwą skalę jego czynów: głowę Mary Hogan, innej kobiety zaginionej lata wcześniej, znaleziono w pudełku, wraz ze szczątkami co najmniej ośmiu innych ciał, czaszkami na słupkach łóżka i wspomnianymi artefaktami ze skóry i kości.

Gein został aresztowany i przyznał się do zabójstw Worden i Hogan. Został jednak uznany za chorego psychicznie i niezdolnego do procesu, spędzając resztę życia w zamkniętych zakładach psychiatrycznych. Podczas jego pobytu w areszcie jego dom spłonął doszczętnie w pożarze, prawdopodobnie podpalonym, zacierając fizyczne miejsce jego zbrodni, ale nie ich wpływ na amerykańską psychikę.

Netflix ożywia koszmar: „Potwór: Historia Eda Geina”

Historia Eda Geina jest tematem trzeciego sezonu antologicznej serii true crime Ryana Murphy’ego i Iana Brennana dla Netflixa. Franczyza Potwór ugruntowała swoją pozycję jako komercyjny fenomen dla platformy streamingowej. Jej poprzednie sezony, Dahmer – Potwór: Historia Jeffreya Dahmera i Potwory: Historia Lyle’a i Erika Menendezów, oba osiągnęły pierwsze miejsce w tygodniu premiery i odniosły ogromny sukces oglądalności, a także zdobyły liczne nominacje i nagrody, w tym Emmy dla Niecy Nash i Złoty Glob dla Evana Petersa.

W tej nowej odsłonie aktor Charlie Hunnam, znany z roli w Synach Anarchii, wciela się w złożoną postać Eda Geina, pełniąc również funkcję producenta wykonawczego, co wskazuje na głębokie zaangażowanie w projekt. U jego boku, znakomita obsada ożywi kluczowe postacie tej historii. Uznana aktorka Laurie Metcalf zagra matriarchinię Augustę Gein, epicentrum psychozy jej syna. Lesley Manville wcieli się w Bernice Worden, ostatnią ofiarę Geina.

Podejście narracyjne serialu wydaje się wykraczać poza prostą biografię kryminalną, co sugeruje włączenie kilku kluczowych postaci historycznych, które nie miały bezpośredniego kontaktu z Geinem. Tom Hollander zagra legendarnego reżysera Alfreda Hitchcocka, a Olivia Williams wcieli się w jego żonę i współpracowniczkę, scenarzystkę i montażystkę Almę Reville. Ten kreatywny wybór sugeruje, że serial zgłębi metanarrację tego, jak zbrodnie Geina zostały przetworzone i przekształcone w jedno z najbardziej wpływowych dzieł horroru wszech czasów: film Psychoza.

Jeszcze bardziej odkrywcze jest włączenie Vicky Krieps w rolę Ilse Koch, nazistowskiej zbrodniarki wojennej znanej jako „Wiedźma z Buchenwaldu”, słynącej z rzekomego posiadania przedmiotów wykonanych ze skóry więźniów obozu koncentracyjnego. Obecność tej postaci wskazuje na większą ambicję tematyczną: serial może stworzyć paralelę między prywatnym, psychotycznym okrucieństwem Geina a ideologicznym, usankcjonowanym przez państwo okrucieństwem, stawiając szersze pytania o dehumanizację i profanację ludzkiego ciała. Uzupełniając główną obsadę, Suzanna Son zagra Adeline Watkins, kobietę, która twierdziła, że miała romans z Geinem, oferując możliwe okno na „maskę normalności”, którą morderca prezentował światu.

Oficjalny opis serialu określa go jako „najbardziej wstrząsającą” odsłonę antologii do tej pory, skupiającą się na tym, jak „przyjazny, łagodny odludek” ukrywał dom zgrozy, który „na nowo zdefiniowałby amerykański koszmar”.

Makabryczne dziedzictwo: Z Plainfield do Hollywood

Wpływ Eda Geina wykracza daleko poza granice Plainfield. Jego zbrodnie, ze względu na swoją wyjątkową i niepokojącą naturę, nie tylko trafiły na pierwsze strony gazet, ale stały się fundamentalnym materiałem dla nowego rodzaju horroru psychologicznego, stając się „wzorcem dla współczesnego horroru”. Gein nieświadomie stał się „ojcem chrzestnym wszystkich fikcyjnych seryjnych morderców”, archetypem potwora, który nie pochodzi z odległych zamków czy zaświatów, ale z wnętrza dysfunkcyjnej amerykańskiej rodziny.

Jego dziedzictwo można bezpośrednio prześledzić w trzech najbardziej ikonicznych złoczyńcach kina:

• Norman Bates z Psychozy: Powieść Roberta Blocha i jej późniejsza adaptacja przez Alfreda Hitchcocka były bezpośrednio inspirowane sprawą Geina. Postać samotnego mordercy, pochłoniętego patologiczną relacją ze zmarłą matką, jest bezpośrednim echem życia Eda.
• Leatherface z Teksańskiej masakry piłą mechaniczną: Koncepcja mordercy mieszkającego na odizolowanej farmie i noszącego maskę z ludzkiej skóry jest wyraźnym odniesieniem do „trofeów” i makabrycznego rzemiosła odkrytego w domu Geina.
• Buffalo Bill z Milczenia owiec: Modus operandi tej postaci, która morduje kobiety, aby stworzyć „kobiecy kostium” z ich skór, jest najbardziej jawnym przejawem obsesji Geina na punkcie zamieszkiwania lub rekonstrukcji kobiecej formy.

Poza tymi postaciami, historia Geina stanowiła punkt zwrotny. Amerykański horror, który do tej pory w dużej mierze koncentrował się na zagrożeniach zewnętrznych i nadprzyrodzonych, zwrócił się do wewnątrz. Sprawa pokazała, że prawdziwy terror może wynikać z psychologicznej represji, izolacji i mrocznych sekretów ukrytych za fasadą wiejskiej normalności. Postać „potwora z sąsiedztwa” stała się filarem gatunku, a kulturowa fascynacja umysłem dewiacyjnego przestępcy – którą serial Potwór zarówno bada, jak i jest jej częścią – ma swoje korzenie w okropieństwach odkrytych na tej farmie w Wisconsin.

Netflix